Bộ Tài chính cho biết, Luật Đầu tư 2020 quy định 237 ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, trong đó đã cắt giảm đáng kể yêu cầu về quy hoạch, phương án kinh doanh và bãi bỏ yêu cầu vốn ở hầu hết các lĩnh vực.
Tuy nhiên, việc cắt giảm này chưa thực chất, chủ yếu là gộp tên hoặc sử dụng tên ngành nghề có phạm vi điều chỉnh rộng để giảm số lượng trên giấy tờ. Phần lớn ngành, nghề vẫn áp dụng cơ chế “tiền kiểm”, nghĩa là phải xin giấy phép trước khi kinh doanh.
Nhiều ngành nghề như dịch vụ đóng mới, hoán cải, sửa chữa phương tiện thủy nội địa hay sản xuất mũ bảo hiểm đã được quản lý bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật nên không cần cơ chế tiền kiểm. Quy định hiện hành đang tạo rào cản gia nhập thị trường và hạn chế tự do kinh doanh.
Ngược lại, một số ngành nghề mới, tiềm ẩn rủi ro về an ninh, trật tự hoặc sức khỏe cộng đồng lại chưa được bổ sung vào danh mục có điều kiện. Chẳng hạn, kinh doanh nền tảng chia sẻ dữ liệu cá nhân hay công nghệ deepfake có thể bị lợi dụng gây mất an toàn thông tin, lừa đảo, nhưng hiện chưa có quy định kiểm soát.
Bộ Tài chính nhận định, việc quy định danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu điều chỉnh kịp thời, chưa trao quyền chủ động cho Chính phủ trong việc kiểm soát. Do đó, cần sửa đổi, bổ sung để vừa bảo đảm quyền tự do kinh doanh, vừa tăng hiệu quả quản lý.
Tại dự thảo tờ trình chính sách của Luật Đầu tư (thay thế), cơ quan soạn thảo đề xuất 3 phương án sửa đổi quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.
Phương án 1: Luật chỉ quy định nguyên tắc xác định ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện là ngành, nghề mà việc thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh trong ngành, nghề đó phải đáp ứng điều kiện cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng. Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện giao Chính phủ quy định.
Quy định nguyên tắc các luật chuyên ngành không được quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, chỉ được quy định tại Luật Đầu tư hoặc nghị định hướng dẫn Luật Đầu tư để đảm bảo thực hiện thống nhất quy định về hạn chế quyền kinh doanh của nhà đầu tư.
Phương án này sẽ rà soát, đề xuất bãi bỏ các ngành, nghề không cần thiết, không hợp lý, gây cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm; bãi bỏ các ngành, nghề và/hoặc điều kiện đầu tư kinh doanh có thể quản lý bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.
Phương án 2: Giữ nguyên quy định hiện hành về nguyên tắc xác định ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và quy định danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư; rà soát, sửa đổi, bổ sung danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo hướng đề xuất bãi bỏ ngành, nghề không cần thiết, không đáp ứng nguyên tắc xác định điều kiện đầu tư kinh doanh theo quy định tại Điều 7 Luật Đầu tư.
Phương án 3: Giữ nguyên quy định hiện hành.
Tại dự thảo lần này, Bộ Tài chính kiến nghị lựa chọn phương án 1.
Qua rà soát và phản ánh của doanh nghiệp và hiệp hội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, từ năm 2020 đến nay, chưa có đợt rà soát toàn diện danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. VCCI đề xuất bỏ 16 ngành nghề như kinh doanh dịch vụ kế toán, xuất khẩu gạo, cho thuê lại lao động, bảo dưỡng ô tô, tư vấn du học, phổ biến phim, biểu diễn nghệ thuật, in - đúc tiền; thu hẹp hoặc điều chỉnh phạm vi 5 ngành nghề.
https://tienphong.vn/
