Trong bối cảnh kinh tế - xã hội bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại, kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết của kỳ họp, trong đó giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thực hiện một số giải pháp cấp bách ứng phó với diễn biến phức tạp của tình hình dịch Covid-19, bao gồm cả giải pháp về thuế. Ông Nguyễn Quốc Hưng, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) đã có cuộc trao đổi với Cổng TTĐT Bộ Tài chính về những giải pháp thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất Bộ Tài chính đang triển khai để thực hiện Nghị quyết của Quốc hội.

Thưa ông, mới đây, tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết của kỳ họp, trong đó có giao Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thực hiện một số giải pháp cấp bách ứng phó với diễn biến phức tạp của tình hình dịch Covid-19, bao gồm cả giải pháp về thuế. Xin ông cho biết trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ triển khai thực hiện nội dung này như thế nào?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người dân được ví như những mạch máu của nền kinh tế và khi hoạt động của nhiều doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn chắc chắn sẽ tác động đến sức khỏe của nền kinh tế. Dịch Covid-19 diễn ra từ năm 2020 đến nay đã tác động nhiều mặt đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.

Ông Nguyễn Quốc Hưng, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế

Ngay từ thời gian đầu xảy ra dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam gây ảnh hưởng tiêu cực tới nền kinh tế - xã hội trong nước, Bộ Tài chính đã theo dõi sát diễn biến thực tế, thu thập, tổng hợp các giải pháp được áp dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới, đồng thời trên cơ sở rà soát hệ thống pháp luật và điều kiện của ngân sách để kịp thời đề xuất và thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ phù hợp. Trong năm 2020, Bộ Tài chính đã đề xuất với cấp có thẩm quyền cũng như ban hành theo thẩm quyền các giải pháp hỗ trợ về gia hạn thời gian nộp thuế, tiền thuê đất; miễn, giảm các khoản thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất. Theo đó, tổng số tiền thuế và thu ngân sách đã gia hạn, miễn, giảm năm 2020 là khoảng 129 nghìn tỷ đồng (trong đó số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn khoảng 97,5 nghìn tỷ đồng; số tiền thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất được miễn, giảm là hơn 31,5 nghìn tỷ đồng). Các giải pháp hỗ trợ về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất nêu trên được đánh giá là kịp thời, có tác động tích cực và được cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân đánh giá cao, góp phần tháo gỡ khó khăn, ổn định hoạt động sản xuất kinh doanh và duy trì tăng trưởng của nền kinh tế năm 2020.

Với kết quả tích cực của năm 2020, Việt Nam là một trong số ít các nền kinh tế trên thế giới có mức tăng trưởng dương (2,91%), qua đó được đánh giá là có nhiều thuận lợi cho thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong những năm tiếp theo. Mặc dù vậy, nhận định hoạt động của doanh nghiệp, người dân vẫn sẽ phải đối mặt với không ít thách thức, trong đó có diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, ngay từ đầu năm 2021, Bộ Tài chính đã bám sát tình hình thực tế để nghiên cứu, xây dựng, báo cáo cấp có thẩm quyền ban hành và triển khai các giải pháp hỗ trợ tiếp theo như: (i) Tiếp tục gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất trên diện rộng đối với doanh nghiệp, người kinh doanh trong hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề năm 2021; (ii) Tiếp tục giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay trong năm 2021; (iii) Các khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch Covid-19 được trừ vào chi phí khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp, áp dụng trong năm 2020, 2021; (iv) Tiếp tục giảm mức thu 30 loại phí, lệ phí áp dụng từ ngày 01/01/2021 đến hết ngày 31/12/2021; (v) Tiếp tục nghiên cứu giảm thuế nhập khẩu đối với nhiều mặt hàng nhằm giảm chi phí đầu vào cho sản xuất kinh doanh,...

Bên cạnh các giải pháp hỗ trợ về thu ngân sách nhà nước thì các giải pháp hỗ trợ chi trực tiếp từ ngân sách nhà nước cũng đã được triển khai thực hiện vừa qua theo Nghị quyết số 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 của Chính phủ về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do dịch Covid-19, với tổng kinh phí ước tính trên 26 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, đặc biệt là trong tháng 7 năm 2021, dịch Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp và đang tiếp tục ảnh hưởng nghiêm trọng, nặng nề tới hoạt động của doanh nghiệp, người dân, đặc biệt là doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh và hoạt động của một số nhóm lĩnh vực dịch vụ như du lịch, vận tải, lưu trú và ăn uống, chiếu phim, thể thao, vui chơi và giải trí,... Theo đó, rất cần có thêm các giải pháp hỗ trợ về thu ngân sách cho doanh nghiệp, người dân nhằm ứng phó với ảnh hưởng của dịch Covid-19.

Để sớm đưa thêm các giải pháp hỗ trợ vào thực hiện ngay, theo ông cần đề xuất ban hành văn bản áp dụng theo hình thức gì và mục tiêu, yêu cầu của việc ban hành?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021, trong đó cho phép trong thời gian Quốc hội không họp, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định theo trình tự, thủ tục rút gọn trước khi thực hiện; và đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thì Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định trước khi thực hiện.

Theo đó, để có cơ sở thực hiện và kịp thời triển khai các giải pháp thuộc thẩm quyền của Quốc hội, việc nghiên cứu, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định và ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về một số giải pháp thu ngân sách nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân chịu tác động của dịch Covid-19 là phù hợp.

Việc ban hành các giải pháp hỗ trợ cần đạt được các mục tiêu, yêu cầu: (i) Đảm bảo các chính sách hỗ trợ kịp thời, đúng, trúng đối tượng nhằm giúp doanh nghiệp, người dân ứng phó với ảnh hưởng của dịch Covid-19, sớm khôi phục sản xuất kinh doanh theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, đồng thời phù hợp với tình hình, điều kiện thực tế của ngân sách nhà nước; (ii) Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với các quy định của pháp luật về thuế; (iii) Đảm bảo đơn giản, dễ thực hiện.

Xin ông cho biết những nội dung chính sách chủ yếu trong dự thảo Nghị quyết này là gì?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Nội dung dự thảo Nghị quyết đang được xây dựng nhằm thực hiện 04 giải pháp, cụ thể là: (i) Giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2021 đối với doanh nghiệp, tổ chức như đã áp dụng cho năm 2020; (ii) Giảm 50% số thuế phải nộp phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh của các tháng trong quý III và quý IV của năm 2021 đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong mọi lĩnh vực, ngành nghề, địa bàn, hình thức khai thuế, nộp thuế; (iii) Giảm 30% mức thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp, tổ chức hoạt động trong một số nhóm lĩnh vực dịch vụ; (iv) Miễn tiền chậm nộp phát sinh trong năm 2020 và năm 2021 (02 năm chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19) đối với doanh nghiệp, tổ chức phát sinh lỗ liên tục trong các năm 2018, năm 2019, năm 2020.

Ông đánh giá thế nào về tác động đến ngân sách khi các nội dung của dự thảo Nghị quyết này được áp dụng vào thực tiễn?

Ông Nguyễn Quốc Hưng: Theo dự tính, việc thực hiện các giải pháp đề xuất tại dự thảo Nghị quyết có thể làm giảm thu ngân sách khoảng 20 nghìn tỷ đồng, ngoài ra Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải pháp giảm tiền thuê đất cho năm 2021. Tính chung các giải pháp đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính thực hiện từ đầu năm 2021 và các giải pháp đề xuất bổ sung nêu trên thì số tiền thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất sẽ hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân năm 2021 là khoảng 138 nghìn tỷ đồng, trong đó: gói gia hạn, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất đã ban hành khoảng 118 nghìn tỷ đồng.

Số tiền thuế, tiền thuê đất, tiền chậm nộp được hỗ trợ có gây áp lực lên cân đối ngân sách nhà nước, nhưng sẽ có tác động lớn thể hiện sự đồng hành, quan tâm của nhà nước và góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn do tác động của dịch Covid-19 để có thể tiếp tục hoạt động, đóng góp vào kết quả khôi phục lại nền kinh tế của đất nước sau dịch bệnh và góp phần thực hiện an sinh xã hội.

Xin trân trọng cảm ơn Ông!